Η νικοτίνη είναι ένα χημικό που περιέχει άζωτο, το οποίο δημιουργείται από αρκετούς τύπους φυτών, μεταξύ των οποίων είναι ο καπνός. Η νικοτίνη παράγεται με συνθετικό τρόπο και αποτελεί τη βασική εθιστική ουσία του καπνού.

Παρόλο που από μόνη της δεν θεωρείται καρκινογόνος ή υπερβολικά επιβλαβής ουσία, η νικοτίνη προκαλεί εξάρτηση και εκθέτει το χρήστη τη σε αρκετές βλαβερές συνέπειες. 

Μάλιστα, το κάπνισμα θεωρείται η πιο συχνή αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Μερικές αλήθειες για τη νικοτίνη:

• Το μάσημα ή η εισροή μέσω της ρινικής οδού του καπνού συνήθως απελευθερώνει μεγαλύτερη ποσότητα νικοτίνης στο σώμα συγκριτικά με το κάπνισμα
• Είναι τόσο δύσκολη η απεξάρτησή της όσο η ηρωίνη
• Οι επιδράσεις της μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της καρδιάς, τις ορμόνες και το γαστρεντερικό σύστημα
• Μερικές μελέτες αναφέρουν ότι βελτιώνει τη μνήμη και τη συγκέντρωση
• Ανά τον κόσμο, υπάρχουν πάνω από 1 δισεκατομμύριο καπνιστές

Όσον αφορά την επίδραση της στον οργανισμό του χρήστη, η νικοτίνη είναι τόσο καταπραϋντική όσο και κατασταλτική.

Όταν ένας οργανισμός εκτίθεται στην ουσία, το άτομο είναι σαν να βιώνει μία γροθιά. Αυτό συμβαίνει διότι διεγείρονται τα επινεφρίδια και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της ορμόνης αδρεναλίνης. Επίσης, προκαλείται και απελευθέρωση γλυκόζης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τους παλμούς, την αναπνοή και την αρτηριακή πίεση.

Πολύ ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η νικοτίνη προκαλεί σχεδόν παρόμοιες επιδράσεις με τις ναρκωτικές ουσίες, την ηρωίνη και την κοκαΐνη, όσον αφορά στο κομμάτι της αίσθησης της ευχαρίστησης.

Αναλόγως τη δόση νικοτίνης και την αφύπνιση του νευρικού συστήματος του ατόμου, η νικοτίνη έχει και καταπραϋντική δράση.

Η ανοχή του ατόμου στη νικοτίνη καθορίζεται από τη ποσότητα που εισάγεται στον οργανισμό ενώ οι χρήστες χρειάζονται κάθε φορά μεγαλύτερες δόσεις για να μπορέσουν να επιτύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα απόλαυσης.

Οι επιδράσεις της νικοτίνης στα όργανα και στο οργανισμό είναι οι ακόλουθες:

Στο κυκλοφορικό σύστημα:

-    Αυξημένη τάση πήξης του αίματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε θρομβώσεις
-    Αρτηριοσκλήρυνση 
-    Ανεύρυσμα αορτής (εξάρτημα του ενδοκαρδίου σωλήνος)

Στον εγκέφαλο:

-    Ζαλάδα και ελαφρότητα
-    Ακανόνιστος ύπνος
-    Εφιάλτες και κακά όνειρα
-    Πιθανός περιορισμός της αιμάτωσης του

Στο γαστρεντερικό σύστημα:

-    Ναυτία και εμετός
-    Ξηροστομία
-    Δυσπεψία
-    Έλκος
-    Διάρροια
-    Καούρα

Στην καρδιά:

-    Αλλαγές στον καρδιακό παλμό 
-    Αύξηση αρτηριακής πίεσης
-    Στεφανιαία νόσος
-    Πιθανότητα καρδιακής προσβολής

Ο πιο δημοφιλής τρόπος χρήσης της νικοτίνης παγκοσμίως είναι μέσω του καπνίσματος τσιγάρων.