Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να παρουσιάζουν προβλήματα εστίασης, συγκέντρωσης ή συμπεριφοράς από τη μία στιγμή στην άλλη. Ωστόσο, τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειματικής προσοχής ή με Υπερκινητικότητα δεν αναπτύσσουν μόνο αυτές τις συμπεριφορές. Τα συμπτώματα που δείχνουν έχουν διάρκεια και μπορεί να προκαλούν δυσκολίες στο σχολείο, στο σπίτι ή στη συνδιαλλαγή με τους φίλους τους.
Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ ίσως:
- συχνά ονειροπολεί
- συχνά ξεχνάει πράγματα ή χάνει αντικείμενα
- κινείται νευρικά
- μιλάει πολύ
- κάνει λάθη απροσεξίας ή ρισκάρει χωρίς να υπάρχει ανάγκη
- δεν μπορεί να αντισταθεί σε πειρασμούς
- έχει προβλήματα τήρησης της σειρά τους
- παρουσιάζει δυσκολία στη συνεννόηση και στη συνεργασία με τους άλλους.
Επιμέρους τύποι:
Υπάρχουν τρείς διαφορετικοί τύποι στη συγκεκριμένη διαταραχή, ενώ η κατηγοριοποίηση του παιδιού σε έναν από τους τρείς τύπους εξαρτάται από το είδος των συμπτωμάτων που είναι πιο έντονα στην καθημερινότητα του:
- Κύριο σύμπτωμα ⇢ ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ: Όταν το άτομο παρουσιάζει δυσκολία στο να οργανώσει ένα έργο ή να διεκπαιρεώσει ένα καθήκον, να δώσει έμφαση στις λεπτομέρειες ή να ακολουθήσει οδηγίες και να συμμετέχει σε συζητήσεις. Το άτομο αυτό διασπάται εύκολα ή δε συγκρατεί πληροφορίες στη καθημερινότητά του.
- Κύριο σύμπτωμα ⇢ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ / ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΣΜΟΣ: Το άτομο αυτό κινείται νευρικά και μιλάει πολύ. Είναι δύσκολο να κάτσει στη θέση του για πολύ ώρα (π.χ στη διάρκεια ενός γεύματος ή στην λύση μίας άσκησης). Τα μικρότερα παιδιά ίσως τρέχουν, πηδούν ή σκαρφαλώνουν συνέχεια. Το άτομο δε νιώθει κούραση και έχει πρόβλημα ελέγχου του παρορμητισμού του. Κάποιος που είναι παρορμητικός ίσως ενοχλεί τους άλλους, αρπάζει αντικείμενα ή μιλάει σε ακατάλληλες συνθήκες. Επίσης, δε μπορεί να περιμένει τη σειρά του ή να ακολουθήσει εντολές και οδηγίες. Ένα παρορμητικό άτομο σημειώνει περισσότερα ατυχήματα και τραυματισμούς συγκριτικά με τους άλλους.
- Συνδυαστικός τύπος: Όταν παρουσιάζονται συμπτώματα και από τους δύο παραπάνω τύπους. Η συμπτωματολογία και η συμπεριφορά του παιδιού, ωστόσο, αλλάζει με τη πάροδο των χρόνων.