
Ανά τον κόσμο, εκατομμύρια μητέρες "παλεύουν" να ανταπεξέλθουν στην απαιτητική καθημερινότητα της ανατροφής των παιδιών τους. Εξαιτίας των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, η πολύωρη εργασία του πατέρα, οι μειωμένες κρατικές παροχές για την απασχόληση και εκπαίδευση των παιδιών καθώς επίσης και τα στερεότυπα της σύγχρονης κοινωνίας δημιουργούν ένα "έδαφος" για την ανάπτυξη αρνητικών συναισθημάτων της σύγχρονης μητέρας, μεταξύ των οποίων είναι η εξάντληση, η απογοήτευση, οι τύψεις, οι εκρήξεις θυμού και τελικά.. η παραίτηση και η αδιαφορία.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε και δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2021 με συμμετέχοντες περίπου 11.000 μαμάδες βρέθηκε το αποτέλεσμα πως το 93% των μητέρων δηλώνουν ότι αισθάνονται συναισθηματική εξάντληση, απ' τις οποίες το 43% το αισθάνεται πολύ συχνά και το 16% το νιώθει συνέχεια. Συγκεκριμένα αυτό συμβαίνει γιατί:
- δεν έχουν υποστηρικτική βοήθεια (45%)
- μόνο το 26% του δείγματος έχει βοήθεια στο σπίτι, απ' το οποίο μόνο 4% αναφέρει ότι συμμετέχει ο πατέρας/ σύντροφος σε αυτό
- έχουν να αναλάβουν και τις καθημερινές υποχρεώσεις του σπιτιού (νοικοκυριό)
- το 89% αναφέρει λιγότερο από 8 ώρες ύπνου το βράδυ, είτε γιατί πρέπει να σηκωθούν πολύ νωρίς το πρωί ή γιατί σηκώνονται μέσα στη νύχτα για τις ανάγκες των παιδιών
- δεν αφιερώνουν χρόνο σε δραστηριότητες για τον εαυτό τους
Όλα τα παραπάνω ενισχύθηκαν έπειτα απ' την πανδημία και τις συνέπειες της. Ειδκότερα, η μετά-covid εποχή αποδεικνύει πως οι γυναίκες ασιθάνονται οτι δεν εκτιμώνται, δεν ακούγονται και πως είναι αφανείς στο ρόλο του φροντιστή.
Ο όρος "mom burnout" (μητρική εξάντληση) περιγράφει μία κατάσταση σωματικής, πνευματικής και συναισθηματικής εξουθένωσης που προκύπτει όταν το καθημερινό άγχος μειώνει τα αποθέματα ενέργειας του ανθρώπου.
Μερικά κριτήρια:
1. Μια μόνιμη, ενοχλητική και πολυδιάστατη εξάντληση ως γονέας
2. Συνεχής σύγκριση με έναν καλύτερο προηγούμενο εαυτό (ντροπή και ενοχές για το πως λειτουργώ στο σήμερα σε σχέση με παλιότερες εποχές ως γονέας)
3. Το αίσθημα οτι κανείς δε μπορεί να υποστηρίξει αυτό τό ρόλο όπως εγώ
4. Συναισθηματική απόσταση από τα παιδιά ή να κάνω το ελάχιστο που μπορώ και επιφανειακά μαζί τους
Μερικά συμπτώματα που ανέφεραν οι μητέρες στην παραπάνω έρευνα είναι:
- μόνιμη κούραση: παρόλο που κάνεις ότι χρειάζεται και σου λένε οι άλλοι για να νιώθεις καλύτερα (φαγητό, άθληση και διαλείμματα) αλλά ακόμα είσαι εξαντλημένη κάθε φορά που έρχεται η ώρα να αλληλεπιδράσεις με τα παιδιά.
- φωνές και θυμός: οι περισσότερες μαμάδες φωνάζουν όταν ζητούν κάτι απ' το παιδί τους ακόμα και αν δεν υπάρχει αιτία ή κάποια προηγούμενη συμπεριφορά που να τους έχει εκνευρίσει.
- αισθάνομαι "όχι αρκετα καλή": μία μόνιμη κριτική απ' τους γύρω. Για κάποιο λόγο, είναι κοινωνικά αποδεκτό μία μητέρα να θεωρείται ο λόγος που το παιδί της δεν είναι "το καλύτερο". Πως γίνεται ένας και μόνο άνθρωπος να είναι υπεύθυνος για κάθε λέξη, σκέψη, συναίσθημα και συμπεριφορά ενός άλλου ανθρώπου; Τόσες προσδοκίες για έλεγχο πραγμάτων που δεν είναι απαραίτητα μόνο η συμπεριφορά της μητέρας αλλά τόσοι άλλοι λόγοι που παίζουν σημαντικό ρόλο.
- επιθυμία για φυγή: ευχηθήκατε ποτέ η ανατροφή των παιδιών να ήταν μία εργασία επι πληρωμή, ώστε να μπορούσατε να παραιτηθείτε ή να αλλάξετε εργασία; ακόμα και αν δεν είναι σε τόσο μεγάλη ένταση, σε δύσκολες στιγμές η εξουθενωμένη μητέρα αισθάνεται πως χρειάζεται ένα "καταφύγιο" μακριά απ' όλους και απ' όλα. Την επόμενη ημέρα, βέβαια, η σκέψη αυτή την κάνει να αισθάνεται ενοχές.
Όλα ή τα περισσότερα απ ΄τα παραπάνω στοιχεία σίγουρα αποτελούν συχνές σκέψεις, ειδικά των σύγχρονων μαμάδων. Και επειδή θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη σοβαρότητα σε αυτό το θέμα εξαιτίας του εύρους ισχύος του και των πολλαπλών αρνητικών συνεπειών που προκαλεί το ίδιο το φαινόμενο τόσο στην ανατροφή των παιδιών όσο και στους ίδιους τους τρόφους που το ζουν καθημερινά, ποτέ δεν είναι αργά να επικοινωνήσουμε τη δυσκολία και τα συναισθήματα μας είτε σε ειδικούς ψυχικής υγείας είτε σε αγαπημένα πρόσωπα που νιώθουμε ότι μπορούν να μας καταλάβουν ή να μας βοηθήσουν.