Η ζωή μας έχει διδάξει πως ο τρόπος συμπεριφοράς μας, τα προβλήματα και οι στόχοι μας εξαρτώνται άμεσα απ' τις πεποιθήσεις που υιοθετούμε. Τα "πιστεύω" όμως ενός ανθρώπου δεν είναι πάντα δικά του δημιουργήματα, αλλά πολλές φορές είναι και αποκτήματα από το οικογενειακό του περιβάλλον, τους φίλους ή και την κοινωνία όπου ζει. Υπάρχουν, ωστόσο, τρεις βασικές πεποιθήσεις που συναντώνται αρκετά συχνά στους ανθρώπους, που συνήθως είναι και αντιλήψεις που έχουν αποκτηθεί απ΄τις οικογένειες στα παλαιότερα χρόνια και επηρεάζουν με αρνητικό τρόπο τα συναισθήματα, τους στόχους και τη διάθεση των νέων γενιών.
1) «ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ»
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων με άγχος, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές διάθεσης και ψυχαναγκασμών έχουν καρφιτσωμένη στη κορυφή του μυαλού τους το ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΓΙΑ ΜΕΝΑ. Πρόκειται για μία πεποίθηση που ταράζει αρκετά το άτομο καθώς ανησυχεί για την άποψη των γύρω του (όχι μόνο γνωστών αλλά ακόμα και των περαστικών!) για την εμφάνιση, την ομιλία, το περπάτημα και τη συμπεριφορά. Στα παλαιότερα χρόνια υπήρχε αρκετά έντονο το στοιχείο της ηθικής με συνέπεια την εμφάνιση της κριτικής και των ρατσιστικών τάσεων. Τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει με γονείς που έχουν έντονο το αίσθημα τη κοινωνικής κριτικής (στη ψυχολογία θα λέγαμε ένα αυστηρό υπερεγώ), αισθάνονται εσωτερικά αυτή τη φωνή του γονέα να τους κρίνει για τη συμπεριφορά και τις στάσεις τους με αποτέλεσμα αυτό να φαίνεται και να «βγαίνει» προς τα έξω. Ασυνείδητα, τα παιδιά απαιτούν από τον εαυτό τους και από τους άλλους την υιοθέτηση των «ΠΡΕΠΕΙ» που οι γονείς τους τους έχουν διδάξει και τα οποία «πρέπει» μπορεί να μη συμβαδίζουν με τη σύγχρονη εποχή ή καλύτερα να μη προκαλούν θετικές συνέπειες στα ίδια τα άτομα. Με αυτό τον τρόπο, έρχονται η απογοήτευση, το αίσθημα της αποτυχίας, οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες και η απαισιοδοξία για το μέλλον.
2) «ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ»
Μερικές από τις φράσεις που ακούγονται συχνά από τις ελληνικές οικογένειες που έχουν παιδιά άνω των 25-30 είναι «Άντε και με ένα καλό παιδί τώρα», «Να παντρευτείς, να νοικοκυρευτείς», «Και στα δικά σας οι ελεύθεροι» «Να σε καμαρώσουμε νυφούλα/γαμπρό». Σαφώς και η δημιουργία οικογένειας ή ο γάμος αποτελούν έναν απ΄ τους συνηθέστερους σκοπούς των ανθρώπων, ο οποίος επιφέρει μεγάλες αλλαγές στη καθημερινότητα, πληθώρα συναισθημάτων και μία εσωτερική ικανοποίηση. Ωστόσο, περνώντας οι εποχές και τα χρόνια γίνεται κατανοητό ότι εμφανίζονται και άλλοι σκοποί στη ζωή των ανθρώπων, εξίσου ουσιώδεις, όπως είναι η δημιουργία επαγγελματικής καριέρας, οι φιλανθρωπίες, τα ταξίδια και άλλοι. Πολλοί νέοι ενήλικες για πολλούς λόγους μπορεί να μην επιθυμούν να κάνουν οικογένεια ή παιδιά αλλά να επενδύσουν αλλού το χρόνο και τη διάθεση τους. Συνήθως μπορεί αυτό να προκύπτει σε περιπτώσεις που δεν είχαν καλές οικογενειακές συνθήκες ή εμπειρίες από τους δικούς τους γονείς και να πιστεύουν ότι θα έχουν την ίδια κατάληξη ή όταν υπάρχουν ομοφυλοφιλικές τάσεις ή σε περιπτώσεις απόκτησης παιδιού τα θέματα υγείας να αποτελούν εμπόδιο. Όσοι υιοθετούν την παραπάνω πεποίθηση, βιώνουν άγχος με το χρόνο και τα χρόνια που περνούν, απογοητεύονται όταν αυτό δε συμβαίνει και νιώθουν απόρριψη ή διαφορετικότητα όταν οι άλλοι γύρω τους προχωρούν σε δημιουργία οικογένειας και αυτοί όχι.
3) «ΤΙ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ; ΓΙΑΤΡΟΣ; ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ;»
Όνειρο πολλών γονέων μέχρι και σήμερα είναι το παιδί τους να σπουδάσει ένα επάγγελμα με κύρος και συγκεκριμένα του γιατρού ή του δικηγόρου. Σίγουρα έχετε παρευρεθεί σε συζήτηση που να εκθειάζουν τα συγκεκριμένα επαγγέλματα ή να υποτιμούν άλλες επαγγελματικές κατευθύνσεις που δεν έχουν (?) κοινωνική αξία. Λογικά η σύνδεση που συμβαίνει σε αυτά τα επαγγέλματα είναι η «ευτυχία-χρήμα». Σαφώς και οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες έχουν πράγματι σημαντικούς ρόλους σε αυτή την κοινωνία να πραγματώσουν και το έργο τους είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων σωτήριο. Ωστόσο, έχει σκεφτεί κάποιος τη ζωή ενός δικηγόρου ή γιατρού; στις περισσότερες των περιπτώσεων υπάρχει ελάχιστος ελεύθερος χρόνος για οικογένεια, προσωπικές στιγμές, φίλους ή άλλες επιθυμίες, τεράστιος όγκος δεδομένων καθημερινά, καμία σταθερότητα ή ρουτίνα μέσα στην ημέρα, μεγάλο αίσθημα ευθύνης και επιρροής και γενικά ένας γρήγορος, αγχωτικός τρόπος ζωής. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα επαγγέλματα των δικηγόρων και των γιατρών βρίσκονται σε υψηλότερες θέσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα επαγγέλματα στην κλίμακα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών. Η παραπάνω πεποίθηση θέτει στο περιθώριο και υποτιμά άλλα επαγγέλματα που έχουν εξίσου σημαντικότατους ρόλους και θέσεις που επηρεάζουν αρκετά όλη τη ροή της ανθρωπότητας. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι το κάθε παιδί ή ενήλικας έχει τη δική του κλίση/ταλέντο/επιθυμία/όνειρο και το οποίο σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να υποτιμάται ή να μπαίνει στο περιθώριο. Γιατί εκεί ακριβώς θρέφεται η ψυχή του ανθρώπου, στο πάθος και στις ικανότητες.
Όπως έλεγαν και στην αρχαιότητα, «Τὰ πάντα ῥεῖ», δηλαδή το νόημα του κόσμου είναι η διαρκής κίνηση. Καλό θα ήταν να αναγνωρίσουμε πολλές φορές τις τάσεις μας να μένουμε προσκολλημένοι στις παλιές, μη βοηθητικές πεποιθήσεις και να προβούμε σε προσπάθειες αναθεώρησης των τρόπων ή των στόχων ζωής μας. Εξάλλου ας μη ξεχνάμε, πως οι μικρές αλλαγές φέρνουν τη μεγάλη διαφορά!
